Zielona herbata polecana jest jako zdrowy napój. Coraz chętniej jest wybierana zamiast tradycyjnej kawy. Wśród osób promujących zdrowy tryb życia przegrywa z nią nawet znana nam od zawsze zwykła, czarna herbata ekspresowa. Wolimy parzyć zieloną herbatę, zamiast sięgać po ogólnie dostępne i niezdrowe napoje energetyzujące.

Do Europy zieloną herbatę przywieziono całkiem niedawno, bo w XVII wieku. Na początku można ją było kupić tylko w aptece. Była sprzedawana jako lek przeciwreumatyczny i środek na wzdęcia. W Chinach doceniono ją dużo wcześniej. Tam herbata zielona popijana jest ze smakiem od 5 tysięcy lat! W Chinach zieloną herbatę pito już w 2737 roku p.n.e. Wtedy to, według starej chińskiej legendy, cesarz Shennong relaksując się w ogrodzie, przypadkiem napił się wody, do której wpadł liść z herbacianego krzewu. Chińczycy jako jedni z niewielu wiedzą, jak powinno się parzyć zieloną herbatę tak, aby ten rytuał nabrał wręcz magicznych właściwości.

Jest wiele gatunków zielonej herbaty. Podobno najdroższa jest ta, której liście zbierane są o świcie i zroszone poranną rosą. Zebrane liście przerabiane są w czasie do godziny od ich zerwania. Dzięki temu nie tracą swoich cennych właściwości. Dzisiaj znamy wiele leczniczych cech, którymi może nas obdarzyć ta herbata i z których możemy skorzystać przy leczeniu ponad 60 dolegliwości. Japońscy naukowcy twierdzą wręcz, że picie zielonej herbaty przedłuża życie i pozwala dłużej zachować młody wygląd! Nic w tym dziwnego, bowiem to Japonia jest krajem cieszącym się wyjątkowo długim życiem swoich obywateli.

Zielona herbata – właściwości

Zielona herbata to wiecznie zielony krzew Camellia Sinensis o brązowych owocach i białych lub różowych kwiatach. Jego skórzaste liście po blanszowaniu i suszeniu znamy jako zieloną herbatę dostępną w naszych sklepach.
W swoich liściach herbata ta zawiera wiele cennych witamin: A, B1, B2, C, E, K oraz mikroelementów, takich jak: fluor, żelazo, potas, wapń, sód i cynk. Zawierają one również kofeinę, polifenole o działaniu antyoksydacyjnym i olejki eteryczne. Herbata zielona może mieć zatem wyjątkowo cenny wpływ na nasze zdrowie.

Do cennych właściwości zielonej herbaty należą między innymi:

• Działanie rozbudzające wynikające z tego, że zielona herbata zawiera kofeinę. Pobudza nas ona do działania, ale także prowadzi do zwiększenia koncentracji i poprawy pamięci. Dzięki zawartości L-teaniny działa pobudzająco bez efektu roztrzęsienia, który może pojawić się po wypiciu kawy. L-teanina ma również działanie uspokajające i relaksuje już po 40 minutach od jej wypicia, nie wywołując przy tym senności. Herbata parzona przez czas do 3 minut zyskuje działanie pobudzające. Jeśli będzie parzona dłużej, zadziała relaksująco. Jeśli więc chcemy parzyć zieloną herbatę, powinniśmy pomyśleć wcześniej o efekcie, jaki ma u nas wywołać.

• Działanie chroniące przed chorobą wieńcową, nadciśnieniem, zawałem i miażdżycą. Zielona herbata pobudza pracę serca i przeciwdziała tworzeniu się złogów cholesterolowych w naczyniach krwionośnych. Badania udowodniły, że osoby pijące 5 filiżanek zielonej herbaty dziennie rzadziej chorują na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę czy udar mózgu.

• Zielona herbata powinna być doceniona przez każdego alergika. Zawartość polifenoli ma działanie łagodzące reakcje alergiczne. Równocześnie działają one przeciwzapalnie. Duża zawartość fluoru uchroni zęby przed próchnicą i przeciwdziała tworzeniu się płytki nazębnej. Zielona herbata ogranicza też powstawanie nieprzyjemnego zapachu z ust. Wspomoże też nas w walce z zapaleniem dziąseł i paradontozą.

• Zielona herbata pobudza wydzielanie soków żołądkowych. Przyśpiesza to trawienie posiłków i przemianę materii oraz spalanie tkanki tłuszczowej. Swoje odchudzające właściwości herbata ta zawdzięcza katechinom. Hamują one wchłanianie tłuszczów z pożywienia. Zwiększa także wrażliwość na insulinę, chroniąc przed gwałtownymi skokami cukru we krwi, które mogą wywoływać zmęczenie i zwiększenie apetytu.

• Według Japończyków wypijanie minimum 4 filiżanek zielonej herbaty dziennie może przedłużyć nasze życie nawet o 3 lata. Aktualne badania wskazały, że może też chronić przed demencją. Zawarte w zielonej herbacie przeciwutleniacze mogą też ochronić nas przed wystąpieniem nowotworu. W szczególności dotyczy to raka skóry. To właśnie dlatego kremy z zawartością zielonej herbaty w swoim składzie poprawiają wygląd skóry, chroniąc ją przed fotostarzeniem.

Sposoby parzenia zielonej herbaty

W Japonii do dzisiaj ceniony jest rytuał parzenia zielonej herbaty. Dawniej odbywał się on w wyznaczonych do tego pawilonach herbacianych. Wchodzono do nich przez niskie drzwi wymuszające skłonienie się. Podczas ceremonii wszyscy jej uczestnicy byli sobie równi, a podczas jej trwania można było się wyciszyć i zapomnieć o codziennych troskach.

Dzisiaj w japońskiej ceremonii picia herbaty wykorzystuje się matchę, sproszkowaną zieloną herbatę, która po odpowiednim parzeniu z zachowaniem optymalnej liczby stopni Celsjusza zyskuje wyrazisty, intensywny smak. Cały proces nazywany jest cha-no-yu i przebiega w podniosłej atmosferze według określonych zasad. Na początek gospodarz oficjalnie wita gości, którzy następnie obmywają dłonie wodą zaczerpniętą ze źródełka, oczyszczając ciało i duszę. Następnie wszyscy przechodzą do chashitsu, pomieszczenia dedykowanego tylko do picia herbaty. Pomieszczenie to wypełnia zapach świeżych kwiatów umieszczanych w przeznaczonej do tego ściennej wnęce, a na ścianie zawieszany jest obraz z kaligrafią. Goście siadają na specjalnych poduszkach na podłodze, a rozmawiać można tylko o ceremonii parzenia herbaty.

Parzenie zielonej herbaty w Chinach odbywa się w przeznaczonej do tego czarce z przykrywką, a po pierwszym parzeniu herbata zostaje wylana (pierwsze parzenie ma na celu jedynie przepłukanie liści). Mistrzyni/mistrz herbaty następnie zalewa czajniczek z herbatą większą ilością wody i po zaparzeniu przelewa do niewielkiego dzbanka. Później przelewa się napar do małych kubeczków, a następnie do specjalnych czarek. Przed przystąpieniem do picia herbaty czarki przykrywa się kubeczkami i trzymając je razem, odwraca do góry dnem. Co ciekawe, czarki napełnia się tylko do połowy. Reszta naczynia powinna być wypełniona pozytywnymi uczuciami i przyjaźnią. Przed posmakowaniem naparu z herbaty należy poświęcić chwilę na delektowanie się niesamowitym zapachem, który pozostaje w kubeczkach. Takim gorącym kubeczkiem powinno się też wymasować swoją twarz. Zieloną herbatę pije się powoli. Aby okazać, że smakuje, powinno się trzykrotnie stuknąć palcem wskazującym, serdecznym oraz środkowym w stolik.

Jak parzyć zieloną herbatę w domu?

Dzisiaj nie musimy znać wszystkich niuansów chińskiej ani japońskiej historii parzenia herbaty. Nie musimy też posiadać specjalnych kubeczków, czarek ani osobnych pomieszczeń do jej picia. Możemy też nie inwestować w obrazy z kaligrafią oraz zrezygnować z obmywania rąk w źródle, a także zapraszania specjalnych gości, aby parzyć zieloną herbatę w domu.

Parzenie zielonej herbaty może odbywać się w domowym zaciszu. Warto jednak pamiętać, że zielona herbata pokaże prawdziwy smak dopiero po jej trzecim łyku. Po pierwszym przygotowujemy się do picia, a po drugim nasze zmysły są już odpowiednio przygotowane, aby trzeci łyk zapewnił odpowiednie wrażenia smakowe.

Zanim postanowimy parzyć naszą ulubioną herbatę, powinniśmy zadbać o sposób jej przechowywania. Zieloną herbatę przechowujemy w hermetycznym pudełku lub puszce w zacienionym i chłodnym miejscu. Istotna jest również jakość naczynia, w którym ją parzymy. Doskonale sprawdzają się dzbanki i zaparzacze, które umożliwiają listkom swobodne rozwinięcie się. Herbatę można parzyć też w przeznaczonych do tego fajansowych czajniczkach. Idealnym rozwiązaniem jest parzenie jej we wcześniej ogrzanym gorącą wodą czajniczku, w którym rozwinięte w pełni liście ujawnią pełną głębię smaku i aromatu zielonej herbaty.

W procesie parzenia zielonej herbaty bardzo istotną rolę pełni jakość użytej wody. Powinna być ona miękka i niechlorowana, dlatego najlepiej ją odpowiednio przefiltrować lub użyć niegazowanej, ubogiej w wapń wody mineralnej.

Łyżeczkę suszu (ok. 10 g liści) zalewamy świeżą, tylko raz ugotowaną, gorącą wodą o temperaturze ok. 80 stopni Celsjusza. Temperatura wody jest bardzo ważna, a do ustalenia, czy jest odpowiednia, może pomóc nam odpowiedni termometr. Jeśli go nie posiadamy, wystarczy odczekać ok. 3 minuty od zagotowania się wody. O temperaturę wody odpowiednią dla zaparzenia danego gatunku herbaty najlepiej zapytać sprzedawcę. Woda powinna być tylko raz gotowana, zielonej herbaty nigdy nie zalewamy wrzątkiem, nie dodajemy do niej cukru, mleka ani cytryny. Im mniejsze liście, tym krócej zielona herbata powinna być parzona.

Liście herbaty możemy parzyć kilkakrotnie i nie traci ona swoich cennych właściwości ani walorów smakowych, przy czym drugie parzenie jest najzdrowsze. Należy jednak pamiętać o tym, że liście przed kolejnym zaparzeniem powinny wyschnąć. Jeśli zostawimy je w wodzie, nie będą się nadawały do ponownego użycia i herbata utraci swoje cenne właściwości. Odpowiednio zaparzona zielona herbata, w przygotowaniu której został zastosowany odpowiedni czas parzenia i temperatura wody, powinna mieć delikatny aromat i pozbawiony goryczy smak. Pijemy ją, póki jest gorąca, nigdy gdy jest już zimna.

Zieloną herbatę popijamy z porcelanowej filiżanki, podobno właśnie z takiej smakuje najlepiej. Możemy ją parzyć w domu, w biurze i u znajomych, a jej smak na pewno nas nie zawiedzie. Nie bez powodu japońskie przysłowie mówi, że „Człowiek bez herbaty, nie jest w stanie zrozumieć prawdy i piękna.” Według Thich Nhat Hanh, wietnamskiego mnicha: „Herbatę należy pić powoli, z szacunkiem, jak gdyby to ona była osią, wokół której kręci się świat, równo, bez pośpiechu w kierunku przyszłości.”