Przerabianie na świecznik każdego słoiczka po koncentracie pomidorowym. Całkowita rezygnacja ze środków czystości na rzecz czyszczenia za pomocą sody i octu. A jeśli chipsy, to tylko z obierków po ziemniakach. Jeśli właśnie z tym kojarzy Ci się hasło less waste, czas zweryfikować wyobrażenia. Podpowiadamy, jak zacząć marnować mniej bez przeprowadzania życiowej rewolucji. Mówimy jak wprowadzić zmiany z korzyścią dla naszej planety i portfela.

Rozsądne podejście do ograniczania marnowanych dóbr i wytwarzanych śmieci wiąże się z racjonalnym korzystaniem z zasobów. Warto przyjrzeć się swoim codziennym wyborom i odpowiedzieć sobie na pytanie: „czego tak naprawdę potrzebuję?”. Świadome życie oparte na realizacji swoich realnych potrzeb i pragnień da nie tylko nieco oddechu środowisku, w którym żyjemy, ale również wpłynie pozytywnie na poczucie spełnienia i szczęścia.

Mity o less waste

1. Marnowanie mniej = minimalizm.

Może tak być, ale nie musi. Nie każdy przecież może lub chce być minimalistą. Trudno ograniczać liczbę posiadanych rzeczy, gdy się ma małe dzieci, z których żadne minimalistą nie jest, a ciocie oraz wujowie co chwila wpadają z nowym prezentem.

2. Działania pojedynczych osób nie mają znaczenia, liczą się tylko praktyki rządów, wielkich firm i koncernów.

Faktem jest, że dużo zależy od działań szefów rządów czy dużych firm. Jednak my jako obywatele oraz konsumenci możemy „głosować portfelem” na określone opcje. Producenci, widząc, że trend na bycie eko ma się dobrze, dokładają starań, by np. ograniczyć ilość plastiku w swoich produktach lub pozyskiwać go z recyklingu. W ten sposób zmiany wprowadzane są oddolnie. Składają się na nie decyzje wielu pojedynczych osób.

3. Ekologiczny styl życia prowadzi do rezygnacji z wszelkich wygód i zdobyczy cywilizacji.

Niektóre ekologiczne wybory mogą wręcz poprawić jakość naszego życia. Wystarczy ograniczyć zbędny balast przedmiotów, które zagracają nam przestrzeń, a których tak naprawdę nie potrzebujemy. Racjonalne podejście do ograniczania odpadów nie musi zakładać odmawiania sobie wszystkiego, co znajduje się w plastikowym pojemniku. Nie musimy też decydować się od razu na przeprowadzkę na wieś i żywienie się jedynie darami lasu, ani też całkowicie rezygnować z własnego samochodu.

Less waste a zero waste

Jak sugeruje nazwa (less – ang. „mniej”), ideologia less waste dąży do ograniczenia produkowanych przez nas odpadów. Składają się na nią pomysły i rozwiązania, które każdy z nas może zastosować w swoim codziennym życiu, aby pomóc chronić środowisko. Natomiast ruch zero waste ma na celu całkowite zbalansowanie produkcji i recyklingu, aby do oceanów, wysypisk i spalarni odpady nie trafiały w ogóle. Jak można się domyślić, zero waste stawia przed naszym społeczeństwem poważne wyzwanie. Wykonanie tak ambitnej misji wymaga zmobilizowania się na wszystkich poziomach: rządy musiałyby wprowadzić odpowiednie prawa, korporacje wynaleźć pewne rozwiązania produkcyjne na nowo, a od nas, czyli konsumentów, wymagane byłyby poważne zmiany w stylu życia.

Osiągnięcie punktu docelowego zero waste to zadanie tak rozległe, że nic dziwnego, iż to właśnie o tej ideologii słyszy się znacznie więcej, zwłaszcza w kontekście ochrony środowiska. Nie musi to nas jednak przytłaczać. Jeśli każdy z nas skupi się na swoim otoczeniu i własnych możliwościach stosując rozwiązania less waste, te zmiany szybko okażą się pierwszymi krokami do ewolucji całego systemu.

Jak nie dać się przytłoczyć

Stawianie sobie wysoko poprzeczki i deklaracje typu: „od dziś zero foliowych torebek!” może zakończyć się fiaskiem. Może pojawić się frustracja, a nawet wymowne spojrzenia partnera, z których łatwo wyczytać: „a nie mówiłem?”. Co jednak zrobić, gdy na każdym kroku czeka nas nawał informacji o zagrożeniach dla środowiska? Na rynku dostępnych jest wiele książek wprost pękających od holistycznych sposobów na reformację życia wokół idei zero waste. Jeśli jednak zaczniemy patrzeć w stronę wszystkich produktów w plastikowych opakowaniach jak na wrogów numer jeden, każdorazowo przed zakupem analizować kosmetyki pod kątem składu, a śmieci w domu dzielić na kilka kategorii, szybko okaże się, że wśród tego urwania głowy nie mamy czasu by… po prostu żyć.

Najważniejsze to nie przyjmować na swoje barki wszystkiego naraz. Sposoby na ograniczenie liczby produkowanych śmieci najlepiej jest traktować jako sugestie. Wybierajmy więc te, które dobrze rezonują z naszym stylem życia. Jednym z największych motywatorów są zauważalne rezultaty. Warto więc zastanowić się, jakie rozwiązania pozwolą nam je szybko dostrzec.

Metoda małych kroków

Warto wprowadzać małe zmiany i wyznaczać sobie łatwe do zrealizowania cele. Dzięki temu szybko będziemy mogli zobaczyć wymierne efekty, które nastawią nas pozytywnie i zachęcą do podążania obraną ścieżką.

Pomyśl, jak możesz wprowadzić małe zmiany w różnych dziedzinach życia. Najpierw wybierz jedną rzecz, którą możesz zmienić. Gdy nowy nawyk wejdzie już do rutyny, możesz zastanowić się nad kolejnym krokiem. Oto nasze pomysły.

Zakupy:

1. Zabieraj swoją torbę wielokrotnego użytku oraz korzystaj z wielorazowych woreczków na owoce i warzywa. Aby zawsze o nich pamiętać, trzymaj je w przedpokoju lub noś w torbie.
2. Jeśli w Twoim domu od dawna zalega torba czy szuflada wypełniona torebkami, spróbuj je przejrzeć i wybrać te, które rzeczywiście nadają się do ponownego użytku w sklepie. Starsze i bardziej zniszczone foliówki mogą nadać się na przykład jako woreczek na śmieci podczas sprzątania.
3. Staraj się wybierać produkty w opakowaniach, które mają ograniczoną ilość plastiku.
4. Stawiaj na produkty wysokiej jakości, które nie zużyją się zbyt szybko. Dotyczy to ubrań, galanterii, sprzętów domowych. Zakup taniej patelni w markecie nie uderzy nas od razu po kieszeni. Szybko ścierająca się powłoka niskiej jakości sprawi jednak, że zanim się obejrzymy, będziemy musieli wymienić patelnię na nowy model.
5. Kupuj na wagę i przychodź z własnym pojemnikiem. Niektóre sieci sklepów spożywczych wręcz do tego zachęcają. Jest więc mała szansa, że spotkasz się ze zdziwionym wzrokiem obsługi, gdy poprosisz o zapakowanie wędliny we własny pojemnik.
6. Kawę na wynos weź do własnego termicznego kubka. Dzięki temu nie trzeba będzie korzystać z jednorazowych papierowych kubeczków. Również i w tym przypadku zdarzają się kawiarnie, które promują takie proekologiczne zachowania. Często oferują dodatkową zniżkę za przyjście z własnym kubkiem.

Kuchnia:

1. Zamień butelkowaną wodę na kranówkę. Zainwestuj w dobry filtr do wody i wielorazową butelkę, którą będziesz mógł zabrać ze sobą na drogę do pracy, na uczelnię czy w podróż. Niektóre butelki wyposażone są we wskaźnik wypitej wody pomagający w częstszym nawadnianiu, co będzie dodatkową korzyścią dla zdrowia.
2. Planuj zakupy i staraj się ustalać domowe menu na kilka dni do przodu. Skrócisz czas przebywania w sklepie, wydasz mniej, a resztki serka kanapkowego nie będą już smętnie zalegać na tyłach lodówki, bo połowa poszła do sałatki, a zresztą nie wiadomo co zrobić. Być może szukając zastosowania dla produktów w większych opakowaniach, odkryjesz nowy ulubiony przepis.
3. Wykorzystaj trik pracowników sklepów spożywczych. Układaj produkty w lodówce czy na półkach tak, by te z krótszym terminem przydatności były najbliżej.
4. Rozsądnie przechowuj owoce i warzywa, by przedłużyć ich świeżość. Marchewka przechowywana poza lodówką szybko więdnie. Równocześnie pomidory preferują wyższe temperatury – w lodówce tracą swój aromat. Warzywa i owoce dłużej zachowają swą świeżość, gdy umyjesz je dopiero przed spożyciem. Większość owoców można zamrozić. Niektóre mogą nawet posłużyć jako chłodzące przysmaki. Możesz zaskoczyć swoich bliskich serwując kawałki papai czy mango bez rozmrażania.
5. Zastąp jednorazówki produktami, które mogą posłużyć wiele razy. Woreczki śniadaniowe zastąpi pojemnik na kanapki, a papier do pieczenia mata wielorazowego użytku. Niesławne już słomki do napojów mają stalowe alternatywy, które nie tylko pomogą w ochronie środowiska, ale też atrakcyjniej się prezentują.

Łazienka:

1. Mydło w kostce zapakowane jest w mniejszą ilość plastiku i wystarczy na dłużej niż jego płynny odpowiednik. Jeśli jednak nie lubisz takiego rozwiązania, kupuj większe ilości mydła w płynie i przelewaj je do dozownika wielokrotnego użytku.
2. W przypadku środków pielęgnacyjnych nie zawsze sprawdza się podejście – większe opakowanie, mniej plastiku. Większość tego typu produktów nie należy używać po upływie 6 miesięcy od daty otwarcia. Mija termin przydatności? Postaraj się znaleźć inne zastosowanie dla specyfiku. Nawilżający krem do twarzy może sprawdzić się na innych częściach ciała. Równocześnie odżywka do włosów, której kończy się ważność, z powodzeniem zastąpi piankę do golenia.
3. Zakręcaj wodę podczas mycia zębów. A jeśli szukasz większego wyzwania, spróbuj każdorazowo wykorzystać tylko jeden kubek wody.
4. Pralkę ładuj do pełna. Poskutkuje to nie tylko mniejszą liczbą prań, ale także oszczędnością w detergentach. Niestety wiele osób zużywa środki do prania w takiej samej ilości bez względu na poziom załadowania pralki.
5. Zamień kąpiel w wannie na prysznic. Przy użyciu standardowej rączki natryskowej prysznic może zużyć nawet trzy razy mniej wody niż kąpiel w pełnej wannie.

Garderoba:

1. Naprawiaj zamiast wyrzucać. W Twojej okolicy na pewno jest dobry szewc, krawcowa czy kaletnik.
2. Daj drugie życie zniszczonej koszulce czy poszewce i potnij je na ściereczki.
3. Zainteresuj się, jak pielęgnować buty i ubrania, by posłużyły dłużej. Pierz w odpowiedniej temperaturze, prasuj na lewej stronie, a buty po sezonie wypastuj i przechowuj w pudełkach.
4. Zastanów się nad wypróbowaniem wielofunkcyjnych mebli. Na rynku dostępne są na przykład taborety, które mogą być jednocześnie pojemnikami na czapki, szaliki i inne dodatki.

Jak się zmotywować?

Policz. Ile wyrzucasz miesięcznie butelek po wodzie? Ile rocznie? Ile ważą? Pusta butelka PET o pojemności 1,5 l waży 32-50 g.

Lubisz rywalizację? Przeciętny Duńczyk zużywa w ciągu roku 4 jednorazowe foliówki. Dorównasz mu?

Zacznij od tego, co lubisz. Uwielbiasz piec? Zastąp kupowane słodycze ręcznie robionymi ciasteczkami czy batonikami. Jesteś estetą? Spraw sobie piękną torbę na zakupy, którą z dumą będziesz zabierać do sklepu.

Jeśli czujesz się osamotniony na początku drogi, a domownicy sceptycznie podchodzą do Twoich pomysłów, poszukaj wsparcia w internecie. W mediach społecznościowych na pewno znajdziesz odpowiednią grupę.

Nie zadręczaj się, jeśli kelner doda Ci plastikową słomkę do napoju czy akurat wyszło Ci z głowy zabranie wielorazowej torby na zakupy.

Rozsądne korzystanie z zasobów i ograniczanie marnowania jest dla każdego, niezależnie od stylu życia czy zasobności portfela. Warto zacząć już dziś, by Ziemia pozostała przyjaznym miejscem do życia nie tylko dla nas, ale również dla przyszłych pokoleń.